Mana puñuy atiyqa puñuymanta unquymi.Kawsaypa utqaylla purisqanwan, estrés yapakusqanwan ima, chay unquyqa yapakuchkan, chaymi runakunapa allin kawsayninta, cuerponkupi, yuyayninkupipas sinchita afectan.

Kay qhipa watakunapiqa, hidrógeno - qhapaq yakuwan puñuywan ima tinkuyninqa, cientifico nisqapi, qhali kaypi ima, juk mask’ay q’uñiman tukupun. Hidrógeno - qhapaq yaku, hidrógeno gas nisqawan qhapaq, iñikun ichapas sapalla efectosniyuq mana puñuy allinchaypi.

2014 watapi Japón nacionpi Osaka City Universidadmi huk experimentota ruwarqan. Chay investigadorkuna akllarqanku26qhali kuraq runakuna, kuskan qharikuna, kuskan warmikuna, promedio edadniyuq34.4 yrinri machu. Paykunaqa iskay t’aqamanmi mana akllaspa t’aqasqa karqanku. Huk qutuqa hidrógeno - qhapaq yakuta upyarqan (hidrógeno concentración 0,8 - 1,2ppm), huk qututaq ordinario upyana yakuta upyarqan. Chay experimentoqa iskay ñawsa método nisqatam hapirqa. Manaraq experimento tukukuchkaptinqa, ni sujetos experimentales nitaq personalpas yacharqakuchu situacion de agrupación nisqamanta, chaymi garantizarqa objetividad nisqatapas, exactitud nisqatapas chay datos experimentales nisqamanta. Chay experimentoqa tawa semanan karqan. Kay investigadores kay Pittsburgh Sleep Quality Index (PSQI) kaqwan llamk’achirqanku kay experimental kaqpi runakunap puñuy calidadninta chaninchanankupaq. Kay PSQI índice achka dimensiones kaqta qhawan kayhina puñuy calidad chaymanta puñuy qallariy pacha, chaymanta tukuypaq puñuy estadota rikuchiyta atin.

¿Imaynatataq hidrógeno - qhapaq yaku puñuyta allinchan? Runap kurkunqa metabolismo nisqapi radicales libres nisqakunatam ruran. Normal kaqpiqa radicales libres nisqakunaqa estado equilibrado nisqapim kachkanku, chaymi cuerponchikpaq allin. Ichaqa, estrés nisqapas, pachamama qhillichasqa kayninpas, radicales libres nisqakunam llumpay - ruruchisqa kanqa. Llumpay radicales libres nisqakunaqa sinchi oxidante nisqayuqmi, chaymi kurkupa células nisqakunata, tejidos nisqakunatapas atacanqa, aswantaqa cerebro nervioso nisqa células nisqakunata. Chaykunaqa células nerviosas nisqapa membranan celular nisqakunatam hinaspa orgánulos nisqakunatapas waqllichinqam, células nerviosas nisqapa señalninkunata apachinanpaqmi harkanqa, chaynapim puñuy regulacionpa mecanismonta afectanqa. Hidrógeno - qhapaq yakupi hidrógeno gasqa akllaspa llumpay radicales libres nisqakunata neutralizayta atin, yakuman tikrayta atin, radicales libres nisqap nervio células nisqaman waqlliyninta pisiyachiyta atin, nervio células nisqap normal llamk'ayninta waqaychan, normal puñuy kamachiy mecanismota kutichiyta atin, chaywantaq puñuyta allinchayta atin.

Ichaqa hidrógeno - qhapaq yakuqa manam mana puñuy atiy hampinapaq hampichu. Mana puñuy atiypa causasqankunaqa sasachakuyniyuqmi. Sinchi insomnio kaqpaq, tukuypaq hampiy ñankuna kayhina psicológico chanta droga hampikuna hina necesitakunraq. Ichaqa hidrógeno - qhapaq yakuqa musuq yuyaykunata qun mana puñuyniyuq unqusqakunapaq unquyta allinchaypaq. Chay ukhunchasqa mask’aywanmi, hidrógeno nisqawan qhapaq yakuqa hamuq pachakunapi aswan musphaykunata apamunman puñuymanta.